Wystawa – Jan Tutaj
W piątek 24 marca 2017
w Galerii Jednej Książki
otwarto wystawę:
ELOQUENS
Jan Tutaj_zapiski na papierze
Ad fontes czyli o sięganiu do źródeł
Prace Jana Tutaja prezentowane na wystawie w Galerii Jednej Książki powstały, z jednym wyjątkiem, na początku roku 2017 – w odpowiedzi na zaproszenie galerii do podjęcia tematu związanego z ideą i sztuką książki. Wspomnianym wyjątkiem jest ubiegłoroczne RATIO, pokazane podczas pamiętnej dużej ekspozycji w Nowohuckim Centrum Kultury, przywołane wówczas w jej tytule i zdobiące okładkę katalogu. Nietrudno zgadnąć, dlaczego akurat to dzieło – pióropusz rozchylonych (na kształt otwartej księgi) kart papieru, wieńczących trzon wysokiej płaskiej stalowej kolumny – dało pierwszy impuls do zorganizowania dzisiejszej wystawy. RATIO patronuje zatem w Galerii Jednej Książki, dosłownie i w przenośni, premierowej prezentacji nowego cyklu prac Jana Tutaja, określonego przez autora nieco przekornym, lecz jakże znaczącym mianem „zapisków na papierze”.
Książka jako obiekt przestrzenny od dawna znajduje się w polu zainteresowania sztuki, inspirując najróżnorodniejsze poszukiwania i działania artystyczne. Zwłaszcza ostatnie półwiecze zaowocowało prawdziwym bogactwem nowych jej form, uruchamiając jednak równocześnie proces stopniowego odchodzenia od pierwotnej funkcji nośnika znaku, pisma i tekstu, jaką książka pełniła – na rzecz przekształcania jej w odrębne, samoistnie bytujące dzieło.
Najnowsze prace Jana Tutaja są zupełnie odmienną propozycją działań artystycznych w tym obszarze. Stanowią odważną i ciekawą próbę przywrócenia książce znaczenia, wynikającego ze zdolności przekazywania ważnych treści, przy zachowaniu i rozwijaniu piękna jej formy.
Propozycja krakowskiego rzeźbiarza nosi wszelkie cechy renesansowej maksymy ad fontes, czyli sięgania do źródeł kultury w celu zaczerpnięcia inspirujących wzorów dla twórczości współczesnej. Wskazuje na to
i wybór tradycyjnego materiału, jakim dla książki w naszym kręgu kulturowym był zawsze papier,
i zwrócenie uwagi na ważny dla jej fizycznego kształtu element konstrukcyjny, jakim jest oprawa, a także wielorakie inspiracje źródłowym europejskim językiem, łaciną, wypływające również z osobistego zamiłowania artysty do mów Cycerona, inskrypcji łacińskich, z podkreśleniem graficznej urody rzymskiej majuskuły.
Na szczególną uwagę zasługuje wybór nazw łacińskich przez Jana Tutaja dla swoich prac (także tych wcześniejszych), nie będący bynajmniej tylko zabiegiem formalnym, lecz działaniem głęboko przemyślanym i umotywowanym z punktu widzenia przesłania, jakie do nas kieruje. Artystyczna podróż
do źródeł, przypominająca o istnieniu łacińskich i innych słowników, w sposób dosłowny otwiera nam oczy na to co było ukryte, poszerza horyzont myśli i zachęca do wypraw jeszcze dalszych. Pozwala na koniec jeszcze pełniej zachwycić się wyobraźnią i mistrzowskim warsztatem autora prac tak pięknych jak AFFLATUS (oddech, powiew podmuch wiatru, lekkie dotknięcie), czy tak ekspresyjnych jak ELOQUENS (umiejący przekonująco mówić, obdarzony darem wymowy).
Jadwiga Wielgut-Walczak
JAN TUTAJ
Urodzony 26 sierpnia 1969 roku w Jaśle. Absolwent Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W roku akademickim 1993/94 staż studyjny na Akademie der Bildende Künste w Norymberdze. Dyplom z wyróżnieniem w pracowni prof. Józefa Sękowskiego w 1994 roku. Stypendysta Ministra Kultury i Sztuki (1993), w roku 1999 otrzymał także Stypendium Twórcze Miasta Krakowa. Pracownik naukowo-dydaktyczny macierzystego wydziału. Prowadzi obecnie Pracownię Podstaw Rzeźby dla studentów I roku Wydziału Rzeźby. Zajmuje się rzeźbą, medalierstwem i rysunkiem. Prace prezentował na dziesięciu wystawach indywidualnych, m. in. w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, BWA w Bydgoszczy, CSW SOLVAY w Krakowie, BWA w Rzeszowie, Muzeum Północnomazowieckim w Łomży, Pałacu Sztuki w Krakowie, Galerii Sztuki Współczesnej we Włocławku, Galerii Białej NCK w Krakowie. Uczestniczył w kilkunastu wystawach i pokazach zbiorowych w kraju i za granicą, m.in. w Lyonie (Francja), Ronneby (Szwecja), Norymberdze (Niemcy), Seixal (Portugalia), Colorado Springs (USA), Brienz (Szwajcaria), Sakaide (Japonia), Tampere (Finlandia), Weisenohe (Niemcy), CRP w Orońsku, Krakowie, Warszawie, Bydgoszczy, Radomiu, Łodzi, Toruniu, Katowicach, Gdańsku, Lublinie, Ostrowcu Świętokrzyskim, Zabrzu, Tarnobrzegu, Nowym Sączu, Zamościu, Wieliczce, Sieradzu.
Brał udział w wielu ogólnopolskich konkursach rzeźbiarskich, m.in. w Gdańsku, Bydgoszczy, Radomiu, Poznaniu, Warszawie, Przemyślu, Zamościu, w których został laureatem nagród i wyróżnień. W roku 2009 zdobył I nagrodę w otwartym konkursie na Pomnik Jana Matejki w Krakowie . Zrealizował m.in. pomnik Jana Matejki w Krakowie, pomnik Filipa de Girard’a w Żyrardowie, pomnik „Synom Ziemi Sanockiej Poległym i Pomordowanym za Polskę” w Sanoku i ,,Pomnik Sybiraków” w Augustowie (zespół), formę przestrzenną „Rozpakowanie” w ramach ogólnopolskiego konkursu „Rozdroża Wolności”, Gdańsk-Oliwa, 2013 r. Uczestniczył w kilku międzynarodowych plenerach i sympozjach rzeźbiarskich w Austrii, w Szwajcarii, Niemczech i Turcji.
Prace prezentowane w przestrzeniach publicznych min. w Polsce, Niemczech. Szwajcarii i Turcji.
