Wystawa – Monika Wanyura-Kurosad – “Podsłuchany horyzont”
W piątek, 12 kwietnia 2013
w Galerii Jednej Książki
otwarto wystawę:
Monika Wanyura-Kurosad
“Podsłuchany horyzont”
Tomasa Tranströmera
Wielki powolny
wiatr z biblioteki morza.
Tu mogę spocząć.
Tomas Tranströmer, z cyklu Haiku, 2004
„Wiatr z biblioteki morza” rozrzucił arkusze wierszy. Swobodnie zawieszone w przestrzeni czekają na swojego czytelnika. Istnieją w strefie ‘pomiędzy’. Pomiędzy pierwszą zanotowaną myślą a słowem drukowanym. W smudze rzeczywistości. Podlegają zmiennym rytmom czasu, jego wahnięciom, przemijaniu. Spokój i ogrom przestrzeni poetyckiej są siłą twórczości Tomasa Tranströmera. Autor otwiera nowe pola interpretacji głęboko odczuwanej, niemniej wyciszonej wewnętrznie rzeczywistości. Przygląda się mrocznej stronie życia, rozświetlając cienie błyskiem humanistycznej refleksji. Świat wychyla się poza krawędź horyzontu.
Impulsem do powstania Podsłuchanego horyzontu stało się przyznanie Tomasowi Tranströmerowi Nagrody Nobla. Warsztatem pracy był tom wierszy pod tym samym tytułem. Książka jest obiektem, wieloelementową instalacją o otwartej formie, ‘rozrzuconą’ w przestrzeni. Zawieszona pomiędzy malarsko–graficzną interpretacją a typografią, trwa na granicy słowa i obrazu.
Stronice zapełniają abstrakcyjne kompozycje, układy linii i struktur. Skamieniałe impasta budują napięcia, ciemne gamy atmosferę, pojawia się przebicie koloru, rozjaśnienie tła. Poezja bez słów, jej malarsko–graficzny ekwiwalent. Drukowane arkusze stanowią wybór wierszy, po jednym z tomików, publikowanych w latach 1954—2004. Strofy ręcznie pisane w miniaturach książek stanowią próbę zmierzenia się z procesem tworzenia, od pierwszej notacji wiersza do ustalenia wersji ostatecznej. Są rozmową z poetą, szukaniem klucza do jego twórczości, wnikaniem w istotę metafor, przestrzeni poetyckich, intelektualną i emocjonalną podróżą. Głębokim oddechem.
(Monika Wanyura-Kurosad)
„Podsłuchany horyzont” Tomasa Tranströmera, książka artystyczna: 3 książki z metrykami, 105 miniatur, 28 arkuszy, papier graficzny, szlachetny, akryl, tusz, druk cyfrowy, książki szyte nićmi, 2012
Monika Wanyura-Kurosad
Grafik, malarka, scenograf. Absolwentka Wydziału Grafiki w Katowicach Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, dyplom z wyróżnieniem w Pracowni Druku Wklęsłego prof. Stanisława Kluski oraz w Pracowni Malarstwa prof. Jacka Rykały. Studia w Podyplomowym Studium Scenografii na ASP w Krakowie, dyplom w Pracowni Projektowania Scenografii Teatralnej – Opera prof. Andrzeja Kreutz-Majewskiego. Doktorat w specjalności scenografia, promotor prof. ASP Małgorzata Komorowska. Pracuje w Katedrze Scenografii ASP w Krakowie.
Monika Wanyura-Kurosadzajmuje się grafiką artystyczną, malarstwem, sztuką książki oraz projektowaniem. Od kilku lat kontynuuje cykle malarskie i graficzne zatytułowane Krawędzie, Blizny. Są to prace inspirowane przemijaniem czasu, fragmentami rzeczywistości, strukturami powierzchni, krawędziami, na których załamuje się światło. Malarstwo w akrylu powstaje na papierze, grafiki wykonywane są w technice druku cyfrowego. Papier, w szerokiej gamie jego gatunków, od szlachetnego poprzez specjalnie preparowany do kartonu jest ulubionym medium autorki. Wzięła udział w ponad 70 wystawach w Polsce i za granicą, m.in. w Belgii, Bułgarii, Hiszpanii, Japonii, Rumunii, Szwecji. Laureatka nagród i wyróżnień w dziedzinie grafiki i malarstwa. Scenograf teatralny i filmowy. Ostatnią realizacją jest film Śląsk według Stanisława Bieniasza – monografia twórczości i działalności publicznej Stanisława Bieniasza, premiera w 2011 roku. Autorka szaty graficznej i redaktor graficzny Kwartalnika Kulturalnego „Opcje” w latach 2001–2011.
Książką artystyczną zajmuje się od 1998 roku, przygotowała książki–obiekty oparte na twórczości Czesława Miłosza: Haiku, Wiersze ostatnie oraz Tomasa Tranströmera: Podsłuchany horyzont. Najnowszą pracą jest Gondola smutku wg Gondoli żałobnej szwedzkiego poety. Przygotowała instalację inspirowaną esejami Emile Ciorana Zły demiurg, łącząc maski teatralne z manuskryptami tekstów filozoficznych. Połączenie atmosfery poetyckiej ze światem abstrakcyjnej formy graficznej, malarskiej lub rzeźbiarskiej jest dla niej frapujące i inspirujące. Intencją autorki jest poszukiwanie wartości i współbrzmienia pomiędzy literaturą, szczególnie poezją współczesną, a szeroko pojętym obrazowaniem. Podążanie za myślą autora, jest tak ważna jak wolna improwizacja, wariacja na temat. Proces tworzenia książki, a później jej eksponowania ma charakter otwarty i zmienny. Istotnym założeniem wykonanych książek, arkuszy i instalacji jest ich niepowtarzalność i unikatowość.
